Định Hướng Sự Nghiệp Với Giá Trị Cá Nhân (Phần 2)

Đinh Hải Đăng

Chào các bạn,

Ở bài viết trước của tôi, tôi đã chia sẻ với các bạn về việc định hướng sự nghiệp với giá trị cá nhân quan trọng như thế nào. Trong bài viết này tôi sẽ chia sẻ với bạn cách thức để xác định giá trị cá nhân của mình. Đây là quy trình mà tôi đúc kết lại được từ quá trình tham khảo ở nhiều nguồn khác nhau, cũng như đã qua thực nghiệm với các khách hàng làm career coaching với tôi.

Quy trình bốn bước để xác định Giá Trị Cá Nhân

Đây là bốn bước khái quát trong quy trình này, sau đó tôi sẽ dẫn bạn đi qua cụ thể hơn từng bước một:

Bước 1: Liệt kê giá trị cá nhân của mình
Bước 2: Sắp xếp thứ tự ưu tiên các giá trị của bạn
Bước 3: Mô tả giá trị của bạn
Bước 4: Liên tục xem lại, đánh giá và cập nhật giá trị của mình

Trước khi bắt đầu, tôi khuyến nghị bạn nên để sẵn giấy, bút trên bàn và dành cho mình một khoảng thời gian từ 30-60 phút vì quá trình này sẽ không đơn giản mà nó đòi hỏi bạn phải là người trực tiếp bắt tay vào làm. Bên cạnh đó nó cũng đòi hỏi bạn phải chiêm nghiệm khá sâu về bản thân mình để biết đâu là giá trị cá nhân của mình. Còn bây giờ, chúng ta sẽ bắt đầu đi vào chi tiết hơn trong từng bước. Bạn đã sẵn sàng chưa? Nếu đã sẵn sàng thì chúng ta cùng bắt đầu.

Bước 1: Liệt kê giá trị cá nhân của mình

Sau đây là 3 bài tập để giúp bạn xác định giá trị cá nhân của mình. Bạn hãy lần lượt thực hiện cả ba bài tập ấy để có được một bức tranh tổng quát về giá trị cá nhân của bản thân mình.

Bài tập 1: Bạn sẵn sàng đánh đổi điều gì?

Trước khi làm các bài tập này, bạn cần cho phép mình ở trong một không gian yên tĩnh, một mình và đảm bảo rằng không có bất kỳ điều gì làm xao nhãng đến bạn trong quá trình thực hiện bài tập. Nên nhớ bài tập này chỉ hiệu quả khi bạn thực hiện nó mà không phán xét gì cả. Hãy cứ trải nghiệm bài tập này. Trải qua nó trước một cách đầy đủ, sau đó bạn hãy nghiệm lại sau cũng chưa muộn. Bây giờ, tôi muốn bạn hãy tưởng tượng ra một thanh sắt có chiều dài khoảng 40m.

Bây giờ bạn hãy tưởng tượng thanh sắt này đang nằm trên sàn nhà. Và hãy tưởng tượng bạn đang đứng ở một đầu của thanh sắt này, còn tôi đang đứng ở đầu còn lại của thanh sắt. Trên tay tôi là một tờ 100 đô la (tương đương khoảng 2,2 triệu đồng) dành cho bạn. Tất cả những gì bạn cần làm đó là bước trên thanh sắt này và đến chỗ tôi đang đứng. Bạn sẽ làm chứ? Gần như chắc chắn là bạn sẽ làm mà không phải suy nghĩ nhiều.

Tiếp theo, tôi và bạn đang đứng trên một thanh sắt ở độ cao khoảng 2 mét. Trên tay tôi là 1.000 đô la. Bạn chỉ cần bước qua thanh sắt này là bạn sẽ có được số tiền trên. Bạn sẽ làm chứ? (Tôi đang loại bỏ trường hợp bạn có hội chứng sợ độ cao). Tôi nghĩ là bạn sẽ bước qua. Bây giờ chúng ta hãy thay đổi khung cảnh một chút. Bạn hãy tưởng tượng lúc này có hai tòa tháp cao một trăm tầng ở kế bên nhau. Bây giờ chúng ta sẽ lấy trực thăng đưa thanh sắt này lên và thả vào giữa hai tòa tháp này, khoảng cách 2 tòa tháp là 20 mét. Tôi đang đứng ở đầu bên kia với 10.000.000 đô la. Liệu bạn có bước qua thanh sắt để lấy 10.000.000 đô la này không? Gần như là không.

Chúng ta lại tiếp tục thay đổi bối cảnh một chút. Trời bắt đầu mưa lất phất và có gió thổi. Hiện tại tôi đang giữ 1 va li tiền 50.000.000 đô la. Lại một lần nữa tôi hỏi bạn: “Bạn có bước qua thanh sắt này hay không?” Có thể có, có thể không phải không? Bây giờ, giả sử như ở đầu bên kia của thanh sắt là một người thân mà bạn yêu thương nhất trên đời này, và nếu bạn không nhanh chóng bước qua thanh sắt để cứu người này, tôi sẽ đẩy họ ngã khỏi tòa tháp. Liệu bạn có bước qua thanh sắt để cứu họ không? Nếu như bạn giống với đa số mọi người, chắc chắn rằng bạn sẽ không do dự trả lời câu hỏi này. Dĩ nhiên là bạn sẽ băng qua thanh sắt rồi.

Điều thú vị ở chỗ trong cuộc sống này, ngoài người thân ra thì cũng có những giá trị, những ưu tiên khác mà bạn sẵn sàng tranh đấu tới cùng để bảo vệ cho nó (Ví dụ: bảo tồn động vật, hòa bình dân tộc, sự công bằng, lẽ phải, kiến thức nhân loại… chẳng hạn). Và đây chính là điều mà bạn phải tự hỏi chính mình:

Có điều gì trong cuộc sống này cũng đáng giá như vậy? Cũng có giá trị quan trọng như vậy khiến bạn sẵn sàng bước qua thanh sắt?

Điều gì bạn yêu quý nhất và sẵn sàng hi sinh mạng sống của mình cho nó?

Đó có thể là những người bạn/người thân hoặc những người thật sự có giá trị trong cuộc đời bạn. Hoặc cũng có thể đó là những thứ hay tính chất như: thành công, hạnh phúc, sự bình an, công bằng, trí tuệ, tình yêu, dũng cảm, thông minh, năng lực… mà có thể đáng để bạn bước qua thanh sắt? Hãy dành một khoảng thời gian để viết xuống những điều mà bạn nghĩ là quan trọng với bạn.

Bài tập 2: Họ sẽ nói những gì?

Bây giờ, bạn hãy từ từ nhắm mắt lại, cho phép mình tưởng tượng ra những hình ảnh trong đầu mình, cho phép mình cảm nhận không khí xung quanh mình, cho phép mình được thư giãn. Bây giờ bạn nhìn thấy bản thân mình đang đến dự lễ tang của một người thân. Hãy hình dung mình đang lái xe đến nơi cử hành tang lễ, đậu xe và bước ra ngoài. Trong lúc bạn bước vào bên trong tòa nhà, bạn để ý thấy những bông hoa trắng và tiếng đàn êm dịu. Bạn nhìn thấy gương mặt của bạn bè và những người trong gia đình bạn. Bạn cảm thấy một không khí nuối tiếc ảm đạm khắp căn phòng khi một người đặc biệt với mình mất đi. Bạn cũng đồng cảm với niềm vui của mọi người khi đã từng được biết và làm bạn với người này.

Khi bạn bước đến giữa phòng và nhìn vào trong quan tài, bạn bất ngờ đối diện với chính bản thân mình. Người nằm ở trong đó chính là bạn, và đây là tang lễ dành cho bạn. Tất cả mọi người hôm nay đến đây là để tưởng nhớ bạn. Họ ở đây để thể hiện tình cảm và sự trân trọng dành cho cuộc đời bạn đã sống. Trong lúc bạn ngồi và chờ đợi buổi lễ bắt đầu, bạn nhìn vào khung chương trình trong tay mình. Có tất cả bốn người sẽ phát biểu.

Người thứ nhất là một người từ gia đình của bạn – có thể là cha, là mẹ, là anh chị em, cô, chú, một đứa cháu hay ông bà.
Người thứ hai là một trong những người bạn thân của bạn.
Người thứ ba là người làm chung công ty/tổ chức với bạn, hoặc là một người thầy/cô trong trường của bạn.
Và người cuối cùng là một người đến từ nhà thờ, hoặc một tổ chức cộng đồng mà bạn đã tham gia.

Bây giờ bạn hãy suy nghĩ thật kỹ.

Bạn muốn những người này sẽ nói gì về bạn và cuộc đời bạn? (4 người riêng biệt)

Bạn muốn họ nói rằng bạn là người con như thế nào?

Bạn muốn họ nói bạn là một người bạn như thế nào?

Khi họ cần bạn, bạn có mặt ở đó hay không?

Bạn có quan tâm, tin tưởng và thật sự tôn trọng họ hay không?

Người bạn thân của bạn sẽ nói gì về bạn tại lễ tang của chính bạn?

Bạn muốn họ nói những đóng góp của bạn cho cuộc đời người khác như thế nào?

Những thành tựu nào bạn đã đạt được mà bạn muốn họ ghi nhớ?

Hãy ghi lại câu trả lời của bạn, bạn muốn họ nói về bạn là một con người như thế nào sau khi bạn ra đi?

Bài tập 3: Rokeach Values Survey

Phần dịch thuật các giá trị của bài tập này thuộc quyền sở hữu của http://www.unity.com.vn

Bạn vui lòng tải về bài tập Rokeach Values Survey trong link này: Bài Tập Rokeach Values Survey.

Sau khi làm xong ba bài tập này, bạn sẽ có ba danh sách các giá trị khác nhau. Bây giờ bạn hãy nhìn vào ba danh sách này và xem có những giá trị nào lặp đi lặp lại trong cả ba danh sách, đó có thể là những ưu tiên quan trọng nhất của bạn. Hãy khoanh tròn những giá trị trùng lặp đó lại. Bên cạnh đó, bạn hãy xem thử có những giá trị nào nữa mà quan trọng với bạn hay không. Mục tiêu của bước này là lọc làm sao cho bạn chỉ còn khoảng 5-8 giá trị ưu tiên nhất mà thôi.

Bước 2: Sắp xếp thứ tự ưu tiên các giá trị của bạn

Bây giờ bạn hãy lấy danh sách các giá trị và sắp xếp chúng theo thứ tự quan trọng với bạn. Giá trị quan trọng nhất sẽ nằm ở trên cùng. Giá trị quan trọng kế tiếp sẽ nối tiếp theo, và cứ tiếp tục như thế.

Hãy so sánh từng giá trị với nhau, và bạn phải làm quá trình này càng nhanh càng tốt. Không nên để cho bản thân có thời gian suy nghĩ quá lâu, bởi vì câu trả lời phải đến từ trực giác của bạn. Nếu để quá lâu, bạn sẽ bắt đầu phân tích từng giá trị và cuối cùng bạn sẽ có một bản danh sách những giá trị mà bạn nghĩ là bạn “nên” có, thay vì là cái bạn “thật sự” ưu tiên.

Có thể bạn sẽ thắc mắc tại sao bước này lại quan trọng. Câu trả lời đó là: Nếu bạn thật sự rõ về thứ tự các giá trị của mình, bạn sẽ rất dễ dàng trong việc ra quyết định.

Lấy ví dụ, hãy tưởng tượng rằng giá trị cao nhất mà bạn có đó chính là tìm kiếm sự thú vị và bạn là người thích cảm giác mạnh. Bạn cũng có giá trị là an toàn và bền vững, nhưng bạn cũng đã xác định giá trị này không quan trọng bằng giá trị đầu tiên. Nếu bạn đang học để trở thành một kế toán, một nghề mà bạn phải dành rất nhiều thời gian của mình ngồi ở bàn làm việc tính toán số liệu, thì nhiều khả năng là bạn sẽ không cảm thấy thỏa mãn trong con đường sự nghiệp của mình.

Một ví dụ khác cho việc biết thứ tự giá trị của mình ứng dụng cả vào những quyết định nhỏ như sau. Hãy tưởng tượng rằng một trong những giá trị của bạn là sức khỏe tốt và cơ thể khỏe mạnh. Một giá trị khác của bạn đó là tương tác xã hội và thời gian vui vẻ cùng bạn bè. Một trong những người bạn của bạn gọi cho bạn và bảo rằng thứ sáu này anh/cô ta sẽ chiêu đãi một buổi tiệc lớn. Bạn biết chắc chắn rằng buổi tiệc này sẽ có nhiều thức uống có cồn. Việc bạn đi hay không sẽ là một lựa chọn rất đơn giản dựa trên việc bạn đánh giá giá trị nào cao hơn. Nếu giá trị tương tác xã hội cao hơn sức khỏe tốt, thì rõ ràng bạn sẽ lựa chọn đi dự tiệc. Ngược lại, nếu giá trị sức khỏe cao hơn, bạn sẽ không có mặt tại bữa tiệc.

Hãy tưởng tượng bạn được nhận một công việc trả lương rất cao và nó yêu cầu bạn phải sống ở một đất nước khác mà bạn không biết tiếng và cũng không biết ai ở đó cả. Việc bạn nhận công việc này hay không sẽ hoàn toàn dựa trên giá trị mà bạn sắp xếp. Nếu bạn lựa chọn giá trị phiêu lưu và liều lĩnh cùng với việc nâng cao thu nhập của mình hơn các giá trị khác, thì có lẽ bạn sẽ cân nhắc về đề nghị này. Nếu bạn lựa chọn giá trị an toàn, ổn định và cuộc sống gia đình thì bạn sẽ bỏ qua lời đề nghị này.

Bạn ưu tiên giá trị nào là quyền của bạn. Đây phải là lựa chọn của bạn. Thứ tự giá trị cá nhân của bạn có thể thay đổi theo từng giai đoạn cuộc sống bạn. Ví dụ, khi còn ngồi ghế nhà trường và chưa kết hôn, giá trị gia đình có thể không được xếp hạng cao bằng thành tích học tập của bạn. Nhưng về sau này, có thể bạn đã có gia đình và đang phát triển sự nghiệp, những giá trị này lại sẽ trở thành quan trọng với bạn. Có thể các giá trị này đã nằm trong danh sách của bạn, nhưng có điều chúng không được ưu tiên cao thôi.

Bước 3: Mô tả giá trị của bạn

Tại bước 3, bạn sẽ xác định xem từng giá trị cá nhân này có ý nghĩa gì với mình. Bạn sẽ mô tả ý nghĩa của việc sống với những giá trị này như thế nào. Một gợi ý dành cho bạn đó là hãy viết những đoạn văn mô tả giá trị dưới dạng câu khẳng định. Một lời khẳng định bao gồm 3 yếu tố:

Nó phải được viết dưới dạng khẳng định.

Giả sử bạn có giá trị là giữ gìn sức khỏe, thì câu khẳng định của bạn có thể là: “Tôi ăn những thức ăn dinh dưỡng cho cơ thể mình, tôi luyện tập thể thao thường xuyên, và tôi sẽ cho cơ thể nghỉ ngơi đầy đủ để làm mới và nạp năng lượng cho bản thân.” Bạn không nên viết như sau: “Tôi không ăn thức ăn có hại. Tôi sẽ không trải qua một ngày mà không tập thể thao và tôi sẽ không để căng thẳng lấn át mình.” Có thể bạn nghĩ rằng đây là một câu khẳng định hữu ích. Nhưng thực chất là tiềm thức của bạn không hiểu những từ như “không,” “không bao giờ,” “sẽ không,”…

Sử dụng đại từ ngôi thứ nhất.

Hãy để ý ví dụ ở trên “Tôi ăn những thức ăn dinh dưỡng cho cơ thể mình, tôi luyện tập thể thao thường xuyên, và tôi sẽ cho cơ thể nghỉ ngơi đầy đủ để làm mới và nạp năng lượng cho bản thân.” Chúng ta sẽ không nói: “Những người khỏe mạnh là những người ăn thức ăn dinh dưỡng và tập thể thao đều đặn.” Khi chúng ta tự đưa mình vào trong lời khẳng định, chúng ta sẽ định hướng hành vi của mình trùng với các giá trị. Nếu lời khẳng định của chúng ta phản ánh hành vi của người khác, tâm trí của ta sẽ khó bị thuyết phục hơn.

Được viết dưới thì hiện tại, như thể nó đang diễn ra.

Chúng ta hãy đọc lại ví dụ một lần nữa: “Tôi ăn những thức ăn dinh dưỡng cho cơ thể mình, tôi luyện tập thể thao thường xuyên, và tôi sẽ cho cơ thể nghỉ ngơi đầy đủ để làm mới và nạp năng lượng cho bản thân.” Bạn sẽ thấy rằng nó không được viết là: “Tôi sẽ ăn những thức ăn dinh dưỡng. Tôi sẽ tập thể thao. Tôi sẽ kiểm soát mức độ căng thẳng của mình.” Nguyên lý này cũng giống như hai nguyên lý trên. Khi chúng ta nói với não bộ mình một điều gì đó lặp đi lặp lại, rằng điều này đang thật sự diễn ra, thì chúng ta sẽ có xu hướng tin vào nó và hành động theo hướng đó. Sau đây là một ví dụ về mô tả giá trị cá nhân Gia Đình của một người: “Tôi trân trọng giá trị gia đình của mình. Tôi đảm bảo rằng dù có thể tôi không thể luôn dành thời gian cho gia đình, nhưng tôi luôn tìm mọi cách để các thành viên trong gia đình của mình được hạnh phúc. Mỗi khi có thời gian bên nhau, tôi tập trung toàn bộ cho gia đình của mình.” Bạn có thể tham khảo ví dụ này và từ đó viết lên bản mô tả giá trị của riêng mình. Có một điều bạn cần lưu ý là bạn không nên thấy nản chí nếu như bạn viết một đoạn mô tả và nhận ra rằng bạn chưa làm được gì để hiện thực hóa giá trị này. Không sao cả. Benjamin Franklin phải mất 50 năm luyện tập cho đến khi ông thừa nhận rằng mình đã hiện thực hóa các giá trị của mình. Chúng ta cũng không cần phải vội vã làm gì. Như Lão Tử đã từng nói: “Hành trình vạn dặm bắt đầu bằng một bước đi.”

Bước 4: Liên tục xem lại, đánh giá và cập nhật giá trị của mình

Đây là bước cuối cùng, và là bước mà bạn cần phải làm một cách thường xuyên và đều đặn. Bởi vì trong những lần đầu tiên khi thực hiện việc xác định giá trị cá nhân của mình, có thể bạn vẫn chưa thật sự định nghĩa rõ ràng và có cảm giác chắc chắn về thứ tự ưu tiên của các giá trị. Không sao cả, đó là điều hoàn toàn bình thường. Điều quan trọng là bạn cần phải luôn xem xét lại, đánh giá và cập nhật, bổ sung, chỉnh sửa danh sách giá trị của mình. Hãy nhớ rằng mỗi lúc bạn đang gặp băn khoăn trong cuộc sống, đó là lúc bạn cần phải xem xét lại thật kĩ những giá trị cá nhân của chính mình để đưa ra một lựa chọn sáng suốt dựa trên những giá trị mà bạn luôn tuân thủ.

Giá trị cá nhân sẽ như là chiếc la bàn chỉ đường, dẫn dắt cho bạn vượt qua những thời khắc khó khăn nhất trong cuộc sống này. Bạn hãy luôn tự hỏi chính mình rằng: “Liệu mình có đang được sống thật với những giá trị của mình hay không?” Bởi vì chỉ có khi ta được là chính mình, ta mới có thể phát huy hết tất cả mọi tiềm năng bên trong con người của chúng ta.

Tôi chúc cho bạn luôn luôn sống mạnh mẽ với những giá trị của mình.

Đinh Hải Đăng

Định Hướng Sự Nghiệp Với Giá Trị Cá Nhân (Phần 1)

Đinh Hải Đăng

Chào bạn,

Cũng đã khá lâu rồi tôi chưa viết thêm bài nào cho trang web. Lý do là vì tôi vừa mới nhận một công việc mới và cần khá nhiều thời gian để làm quen với nó, chính vì vậy nên thời gian để viết bài bị bóp hẹp và không được ưu tiên nhiều như trước. Hôm nay là một ngày hiếm hoi tôi có thời gian rảnh để viết bài cho trang web.

Đã từ rất lâu rồi tôi rất thích giúp đỡ cho các bạn trẻ trong độ tuổi 20 định hướng sự nghiệp của mình. Tôi vẫn nhớ như in lý do mình quyết tâm thi vào Sư Phạm, vì lúc ấy tôi nghĩ rằng nếu tôi là thầy giáo, chắc chắn học sinh của mình sẽ không khổ sở khi phải quyết định con đường mình đi.

Nguyên nhân là do từ khi ngồi trên ghế nhà trường, tôi đã cảm thấy công tác định hướng sự nghiệp của nền giáo dục quá kém và thiếu sót. Hầu như có thể nói là định hướng trường học thì đúng hơn là định hướng sự nghiệp. Chúng ta quá chăm chăm vào việc thi trường gì, chứ chúng ta ít khi nào tự hỏi: “Mình là ai? Mình mạnh gì? Mình yếu gì? Mình có năng lực gì? Mình có ước mơ gì?” để từ đó định hướng cho mình một con đường đi rõ ràng.

Trong quá trình làm Career Coaching (Định Hướng Sự Nghiệp) với khách hàng của tôi, có một yếu tố rất quan trọng để giúp cho việc định hướng con đường tương lai của mình rõ ràng hơn rất nhiều. Yếu tố đó chính là Giá Trị Cá Nhân. Và đó chính là điều chúng ta sẽ bàn luận trong bài viết này.

Giá Trị Cá Nhân là gì?

Trước khi bắt đầu nói đến định nghĩa, tôi muốn hỏi các bạn một vài câu hỏi sau:

Trong các hãng xe máy (hoặc xe hơi), bạn chọn hãng xe nào và tại sao?
Đâu là yếu tố quan trọng nhất ở người bạn đời của mình?
Hai người bạn thân nhất của bạn có đặc điểm gì?
Giữa công việc lương cao nhưng bạn không yêu thích và công việc bạn yêu thích nhưng lương không cao, bạn sẽ chọn công việc nào?
Nếu bây giờ bạn có 100 triệu trong tay thì bạn sẽ làm gì?

Và tôi dám chắc chắn với bạn một điều rằng câu trả lời của bạn sẽ khác 80% so với câu trả lời của tôi, hay của bất kỳ ai khác nếu bạn đưa cho họ danh sách câu hỏi này.

Đến đây bạn có thể lờ mờ đoán ra Giá Trị Cá Nhân là gì không?

Đúng vậy! Giá Trị Cá Nhân chính là những điều mà mỗi người chúng ta cho rằng là quan trọng, là ưu tiên cao nhất của chúng ta trong cuộc sống. Giá Trị Cá Nhân chính là nền tảng, là kim chỉ nam cho chúng ta, và nó dẫn dắt mọi hành động và lựa chọn của chúng ta trong cuộc sống này.

Tôi sẽ lấy một vài ví dụ:

Nếu một người có giá trị là Sức Khỏe, nghĩa là đối với họ, mỗi lựa chọn đưa ra đều được cân nhắc dựa trên giá trị này. Nếu như họ được mời làm công việc mới lương rất cao nhưng lại không có thời gian để họ chăm sóc sức khỏe, nhiều khả năng họ sẽ lựa chọn không nhận công việc ấy.
Tuy nhiên, cũng cùng trường hợp ấy nhưng một người có giá trị là Sự Công Nhận Xã Hội hoặc Sự Nghiệp thì rất nhiều khả năng họ sẽ lựa chọn nhận công việc ấy, dù cho nó sẽ có hệ quả với sức khỏe của họ.
Hoặc giả sử như một người có giá trị Trung Thực, họ sẽ cảm thấy những công việc đòi hỏi phải “đi cửa sau” hay “phong bì” sẽ không phải là những công việc dành cho họ.
Hoặc lấy trường hợp của tôi chẳng hạn. Một trong những giá trị quan trọng nhất của tôi là Phát Triển Bản Thân. Chính vì vậy nếu một công việc không còn khiến cho tôi cảm thấy mình có cơ hội được phát triển nữa, tôi sẽ cần phải xem xét việc không tiếp tục theo đuổi công việc này nữa. Đó là lý do vì sao tôi nghỉ việc và chuyển sang một công việc mới thử thách hơn và giúp cho tôi học hỏi được nhiều thứ hơn.

Điều gì tạo nên Giá Trị Cá Nhân?

Giá Trị Cá Nhân được hình thành từ khi chúng ta còn bé cho đến khi trưởng thành, thông qua các nguồn khác nhau:

Môi trường chúng ta được nuôi nấng
Cha mẹ
Ông bà
Bạn bè
Thầy cô
Truyền thông xã hội
Thời đại mà chúng ta sinh sống
Những quyển sách chúng ta đọc
Những người mà chúng ta ngưỡng mộ

Theo như nhà xã hội học Morris Massey, Giá Trị Cá Nhân được hình thành ở ba giai đoạn sau:

Giai đoạn In Dấu (imprint period) xảy ra từ lúc ta sinh ra đến lúc ta 7 tuổi. Ở giai đoạn này chúng ta như bọt biển vậy. Chúng ta sẽ hấp thụ hết tất cả mọi thông tin diễn ra xung quanh mình và chấp nhận hầu hết chúng như sự thật, đặc biệt là từ cha mẹ của chúng ta.
Giai đoạn Bắt Chước (modeling period) được hình thành từ năm 8 tuổi đến 13 tuổi. Ở giai đoạn này, chúng ta sẽ bắt chước mọi người, thường là cha mẹ chúng ta, và những người khác nữa. Thay vì chấp nhận mọi thứ một cách mù quáng, ở giai đoạn này chúng ta thử nghiệm mọi thứ và xác định cảm nhận của chúng ta về những điều này như thế nào. Bạn có nhớ rằng trong giai đoạn này, thường chúng ta bị ấn tượng và nghe lời thầy cô hơn cha mẹ không? Là bởi vì bạn thấy rằng thầy cô có nhiều kiến thức và bạn cảm thấy bị ấn tượng bởi điều ấy.
Giai đoạn Xã Hội Hóa (socialization period) từ 14 tuổi đến 21 tuổi. Ở giai đoạn này chúng ta bị ảnh hưởng rất lớn bởi bạn bè. Trong quá trình phát triển, chúng ta sẽ tìm kiếm những cách để giúp chúng ta thoát khỏi những niềm tin, giá trị mà chúng ta được lập trình từ nhỏ. Vì vậy, một cách tự nhiên chúng ta sẽ tìm đến những người có vẻ giống chúng ta. Các ảnh hưởng khác trong giai đoạn này còn bao gồm truyền thông, sách vở, công nghệ, thần tượng, thời đại chúng ta sống…

Bây giờ khi bạn đã hiểu tổng quan về Giá Trị Cá Nhân là gì, bạn cần phải biết lý do tại sao nó lại rất quan trọng trong quá trình định hướng sự nghiệp của mình.

Tại sao Giá Trị Cá Nhân lại quan trọng để định hướng sự nghiệp?

Lý do là vì khác với các mục tiêu có thời hạn rõ ràng, Giá Trị Cá Nhân là những thứ sẽ kéo dài suốt cả cuộc đời bạn.

Một người có giá trị về Sức Khỏe sẽ khó có thể nói rằng: “Năm nay tôi sẽ tập thể thao đến tháng 6 thôi, sau đó tôi sẽ ngừng lại và xả láng nửa năm.”
Hay một người có giá trị về Cống Hiến Xã Hội cũng khó mà nói rằng: “Năm nay mình chỉ đi làm từ thiện 1 lần rồi thôi.”

Giá Trị Cá Nhân không có điểm dừng, và nó sẽ kéo dài suốt đời bạn.

Và như Steve Jobs từng nói: “Công việc sẽ chiếm phần lớn cuộc đời bạn và cách duy nhất để thành công thật sự là làm những gì mà bạn tin là những việc tuyệt vời. Và cách duy nhất để làm những việc tuyệt vời là bạn phải yêu việc mình làm.”

Nhưng nếu như bạn phải làm một công việc mà không thích hợp với Giá Trị Cá Nhân của bạn, làm sao bạn có thể yêu công việc đó được? Hãy thử tưởng tượng xem:

Một người có giá trị Sức Khỏe lại làm công việc liên quan đến ngành công nghiệp độc hại như thuốc lá, rượu bia… liệu họ có hạnh phúc và trọn vẹn không?
Một người có giá trị Gia Đình lại làm các công việc lấy đi phần lớn thời gian của họ cho gia đình, liệu họ có cảm thấy mãn nguyện từ bên trong của mình?
Một người có giá trị là Có Ích lại làm trong một môi trường nơi đồng nghiệp đấu đá, đâm chọc sau lưng nhau, liệu họ có thấy mình thanh thản hay không?
Một người có giá trị là Phát Triển nhưng xung quanh là những người chấp nhận sự ổn định, liệu họ có cảm thấy thuộc về nơi ấy?
Một người có giá trị là Đam Mê nhưng lại làm một công việc mà họ không yêu thích, liệu họ có làm công việc ấy với nguồn năng lượng dồi dào?
Một người có giá trị Tự Do hoặc Sáng Tạo nhưng lại làm các công việc đòi hỏi sự tỉ mẩn, chi li, chi tiết và lập đi lập lại hết ngày này sang ngày khác, liệu họ có cảm thấy tiềm năng ở bản thân mình?
· …

Nếu Giá Trị Cá Nhân kéo dài cả đời, điều đó đồng nghĩa rằng nếu bạn không làm công việc phù hợp giá trị của mình, bạn sẽ không cảm thấy trọn vẹn và hạnh phúc.

Đối với mọi khách hàng của mình, tôi luôn luôn đặt cho họ một câu hỏi coaching như sau: “Liệu công việc này có cho phép bạn được sống thật với giá trị của mình hay là không?”

Và tôi cũng muốn bạn hãy bắt đầu tự hỏi chính mình: Liệu ngành nghề mình đang theo đuổi có đúng với giá trị mà bạn mong muốn hay không? Liệu công việc bạn đang làm có cho phép bạn sống thật với giá trị của mình hay không? Bạn có được thể hiện Giá Trị Cá Nhân của mình trong công việc hay không?

Tới đây tôi sẽ tạm ngừng bài viết này để bạn có thời gian suy ngẫm về những điều tôi vừa chia sẻ. Trong phần tiếp theo, tôi sẽ hướng dẫn bạn cách xác định Giá Trị Cá Nhân của mình. Còn nếu như bạn là tuýp người phải thông qua giao tiếp, thảo luận và chia sẻ thì mới xác định rõ được thì bạn có thể tham khảo dịch vụ Career Coaching (Định Hướng Sự Nghiệp) của tôi.

Cầu chúc những điều tốt lành nhất cho bạn!

Đinh Hải Đăng

“Khi Lớn Lên Tôi Muốn Làm Gì?” Là Một Câu Hỏi Sai Lầm

Chia sẻ với các bạn một bài viết mà mình dịch từ bài “What Do I Want To Do When I Grow Up?” Is The Wrong Question To Ask của Amber Rae. Trong bài này tác giả chia sẻ một quan điểm, góc nhìn khác trong việc lựa chọn nghề nghiệp. Và đối với mình thì nó khá là đúng với những gì mà mình đang trải nghiệm trong những năm qua. Mình nghĩ nếu ta kết hợp nó với bài viết Theo đuổi một công việc đam mê ư? Hãy để nó theo đuổi bạn thì có lẽ việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai của mỗi người cũng sẽ đỡ áp lực hơn nhiều so với việc cứ cố gắng đi tìm một công việc mà ta nghĩ rằng đã được định sẵn cho ta khi ta sinh ra đời.

——————————-

Bạn cảm thấy mắc kẹt trong sự nghiệp của mình và có cảm giác như mình đang chèo thuyền mà không có mái chèo? Điều này có thể là do bạn đang đặt cho mình những câu hỏi sai lầm đấy.

Vậy là chương sách “Khi lớn lên tôi muốn làm gì?” của tôi đã đến hồi kết.

Đây là quy trình mà tôi bắt đầu thực hiện từ năm lớp 1, khi tôi được mọi người lập trình để bắt đầu suy nghĩ về một con đường sự nghiệp duy nhất mà tôi phải theo đuổi trong suốt phần đời còn lại của mình. Bài tập của thầy tôi rất “đơn giản”: Hãy viết điều mà em muốn làm trong tương lai và vẽ một bức tranh về nó.

Nhưng bài tập này chẳng hề đơn giản với tôi. Tôi quan sát bạn cùng lớp của mình viết ra những từ như “làm thầy giáo”, “lính cứu hỏa” và “bác sĩ”… Tôi nhìn các bạn mình vẽ những chiếc xe cứu hỏa, những cánh thuyền buồm, và những chiếc máy bay.

Nhưng tờ giấy của tôi trống không.

Tôi suy ngẫm xem liệu mình có nên trở thành một doanh nhân như mẹ của tôi hay không, hoặc trở thành một lập trình viên giống như bố của người trông trẻ cho ba mẹ tôi, hay làm một bác sĩ đi cứu người? Tôi ngồi thừ người ra, không thể quyết định được gì cả. Tôi chưa bao giờ hoàn thành bài tập ấy vào ngày hôm đó. Và trên thực tế, tôi phải mất đến 20 năm để thực hiện nó.

Khi tôi tốt nghiệp đại học, tôi bắt đầu chuyến hành trình khám phá điều mà tôi muốn làm trong cuộc đời mình.

Con đường sự nghiệp độc đáo của tôi đưa tôi đến năm thành phố lớn cả trong lẫn ngoài nước. Công việc dài nhất tôi làm là 18 tháng, và ngắn nhất là 1 tháng. Tôi bán hết toàn bộ tài sản của mình và di chuyển khắp đất nước vì trực giác mách bảo tôi làm thế. Tôi làm việc với hơn 15 công ty khởi nghiệp trong 1 năm sống ở thành phố New York. Tôi lập một trang blog cá nhân để ghi lại chuyến hành trình của mình – cả những bài học lẫn những sai lầm. Tôi lập một trang web để ghi chép lại những câu chuyện về những con người đã can đảm theo đuổi công việc của đời mình. Tôi thất bại với hai công ty khởi nghiệp. Tôi vô tình biến chứng mất ngủ thành một phong trào toàn cầu. Tôi gặp gỡ các nhà bói bài tarot, bàn chuyện chiến lược với các doanh nhân triệu phú, và giúp một tác giả có sách bán chạy mở một công ty xuất bản. Tất cả những việc này hòng để tôi trả lời được câu hỏi mà tôi đã tự hỏi mình từ năm lên 5: Khi lớn lên tôi muốn làm gì?

Chuyến hành trình này vừa đau đớn nhưng lại cho tôi sức mạnh. Vừa hỗn độn nhưng lại đầy những nhận thức mới mẻ. Tôi bị chỉ trích là quá bất thường và được khen ngợi là dám liều lĩnh. Đã có những thời điểm tôi sụp đổ hoàn toàn và trải nghiệm cảm giác được khai sáng.

Và trên tất cả, tôi đã phát triển một quan điểm mới về sự nghiệp: Tôi nhận ra rằng nó không liên quan gì đến cái tôi muốn làm trong cuộc đời mình; mà là tôi muốn trở thành một người như thế nào.

Khi tôi nhìn lại những trải nghiệm của mình trong những năm tháng qua, mỗi cơ hội trong đó đều cho tôi đúng chính xác những bài học tôi cần phải học tại thời điểm đó. Cứ mỗi trải nghiệm (và phải nói là tôi có rất nhiều trải nghiệm trong một khoảng thời gian ngắn!), thì tôi lại thay đổi. Tôi tiến hóa. Tôi bị ép buộc phải vượt ra ngoài vùng thoải mái của mình. Tôi bị buộc phải đối diện với những nỗi sợ sâu thẳm nhất và cảm giác không an toàn.

Câu hỏi “Khi lớn lên tôi muốn làm gì?” dần dần chuyển sang “Tôi là ai?,” “Tôi muốn sống cuộc đời mình như thế nào?,” và “Tôi có thể trao tặng những gì cho thế giới này?”

Và bạn đoán được chuyện gì xảy ra không? Tôi cuối cùng đã phát hiện ra công việc của đời mình.

Thông qua sự chuyển đổi này, tôi nhận ra rằng điều truyền cảm hứng cho tôi và cộng hưởng sâu sắc với tôi đó là giúp người khác vượt qua được nỗi sợ và những trở ngại đang ngăn cản họ sống cuộc đời mà họ mong muốn. Tôi nhận ra rằng mỗi khi tôi giúp một người nào đó vượt qua một thử thách để tiến gần đến một cuộc sống đầy cảm hứng, mọi tế bào trong tôi như sáng bừng lên. Tôi nhận ra rằng, bằng cách chia sẻ cởi mở về chuyến hành trình của tôi, cả những lúc thành công cũng như khi thất bại, tôi đang giúp đỡ cho những người khác bước những bước đầu tiên và cả những bước nhảy can đảm vượt bậc.

Chính vì thế, chương sách “Khi lớn lên tôi muốn làm gì?” đã đế hồi kết. Và bây giờ sẽ là lúc mở ra chương sách “Tôi là ai trong cuộc đời này”.

Tác giả: Amber Rae

Người dịch: Hải Đăng

Tác giả Amber Rae là Sáng lập viên và CEO của The Bold Academy, một học viện cuộc đời được thiết kế để giúp bạn sống cuộc đời mà bạn mong muốn. Hiện tại Bold Academy ở San Francisco đang tiếp nhận đơn đăng ký. Để biết rõ hơn về Amber, bạn có thể vào trang blog của cô hay theo dõi cô trên Twitter.

Thảo luận về bài viết trên Google+ tại đây.

Nếu Không Làm Điều Đó, Sao Ta Sống Nổi Với Mình?

Một bài viết hay của tác giả Phạm Lữ Ân. Thật là trùng hợp khi tác giả cũng từng là sinh viên ngành sư phạm nhưng lại cảm thấy nó không phải là bánh răng đặt khớp trong cỗ máy ^^. Hiện tại bản thân mình cũng đang là sinh viên sư phạm năm cuối, nhưng đã có quyết định và lựa chọn không theo con đường này :). Các bạn bỏ thời gian ra đọc nhé, hay lắm.

————————–

Nếu không làm điều đó, sao ta sống nổi với mình?

“Hãy tự hỏi mình xem điều gì sẽ khiến bạn tỉnh thức, và thực hiện điều đó. Bởi cái thế giới cần là những con người đã thức tỉnh”
Howard Thurman

Tôi từng là sinh viên ngành sư phạm trước khi trở thành nhà báo. Những ngày ngồi ở giảng đường, tôi chưa bao giờ hình dung về bản thân mình như một giáo viên, dù tôi rất yêu quý trẻ con. Tôi luôn cảm thấy có gì đó không đúng, như một chiếc bánh răng không đặt khớp trong cỗ máy đời mình. Rồi một ngày nọ, tôi gạt qua một bên những ngăn trở, những hoài nghi, dè dặt của gia đình và bè bạn để trở thành phóng viên ở một tờ báo học trò.

Cho đến tận bây giờ, tôi chưa phút nào hối tiếc.

Và phần đông, tôi muốn nói là rất đông, những người tôi quen đã đạt được thành tựu và hạnh phúc với công việc vốn không phải là lựa chọn đầu tiên của họ. Họ đã từng chọn sai đường. Rồi họ bừng tỉnh, và rẽ qua một con đường khác.

Thế cho nên, đừng lo nhé! Nếu như bạn vừa nhận ra rằng mình đã đi sai đường. Hãy xem nó như một giấc mơ. Điều bạn cần làm bây giờ chỉ là tỉnh dậy.

Bởi cuộc đời này có quá nhiều điều thú vị mà chúng ta có thể trải nghiệm, nên việc chọn lựa không bao giờ dễ dàng. Đối với bất cứ ai. Thường thì để lựa chọn đúng, người ta cần một trong hai thứ: sự may mắn, hoặc là sự khôn ngoan.

Một người bạn vong niên từng nói với tôi rằng trí thông minh chưa chắc đã mang lại hạnh phúc. Nhưng sự khôn ngoan thì có thể. Khôn ngoan là biết cách phát huy tối đa năng lực và phẩm chất của bản thân để đạt được lợi ích một cách toàn diện, không chỉ về vật chất, mà còn về tinh thần, không chỉ danh lợi mà còn danh dự, không chỉ địa vị mà còn lòng tôn trọng và cả sự yêu thương. Khôn ngoan là biết tránh xa những gì có thể gây thiệt hại, cũng vậy, không chỉ về vật chất, hay danh lợi…

Sự thông minh mang tính bẩm sinh nên không phải ai sinh ra trên đời cũng thông minh. Nhưng tôi tin rằng ai cũng có thể trở nên khôn ngoan. Bởi sự khôn ngoan là điều chúng ta luôn có thể học, và luôn có cơ hội để học, bằng cách tích lũy từng chút một mỗi ngày, mỗi phút những kinh nghiệm từ chính cuộc đời mình. Hoặc, sẽ tốt hơn nhiều nếu chúng ta học được từ cuộc đời người khác. Từ lịch sử.

Thầy dạy văn của tôi từng nói rằng, mọi hỉ nộ ái ố của cuộc đời đều có trong thần thoại Hy Lạp. Đó là lý do vì sao đến tận bây giờ chúng ta vẫn đọc những tác phẩm cổ điển. Bởi vì nếu gạt bỏ những bối cảnh xã hội và tập tục có thể trở nên lạc hậu theo thời gian thì các nhân vật ở thời đại xa xưa kia không khác gì chúng ta cả. Công nghệ của chúng ta đã tiến xa nhưng những gì thuộc về bản chất con người thì dường như không hề thay đổi: tình yêu, cảm giác hạnh phúc, lòng tham, sự đố kị, những mưu đồ, tội ác, thất bại, thành công, hy vọng và sự tuyệt vọng…

Tôi từng nghe kể về một người. Một người bình thường. Anh suýt mất mạng khi nhảy xuống cứu hàng chục người lớn và trẻ em bị lật thuyền giữa dòng nước xiết. Bạn nghĩ người ấy làm điều đó vì ai? Vì những nạn nhân ư? Hay là vì tình yêu con người? Phải chăng anh đã hoàn toàn quên bản thân mình trong khoảnh khắc ấy? Khi mọi người xúm lại trầm trồ thán phục người đàn ông ấy thì anh làu bàu: “Có chi đâu mà nói. Nếu như dưới đó có cái thằng trộm đồ nhà mình thì tui cũng phải nhảy xuống cứu nó lên. Chớ không thì tui làm sao sống nổi với mình?”

Vậy đó. Đột nhiên tôi nhận ra rằng, rất nhiều người làm việc thiện nguyện hay một hành động dũng cảm đơn giản là vì chính họ. Và tôi mong tất cả chúng ta đều vậy. Chúng ta phải mang đến điều tốt đẹp cho người khác trước hết là vì sự thôi thúc của trái tim mình, thứ sâu kín thiêng liêng, ở bên ngoài danh tiếng và những lời hoa mỹ. Vì chúng ta không thể kìm lòng được, vì nếu không đến và xoa dịu nỗi đau của người khác, không đưa tay cứu lấy người khác trong lúc ngặt nghèo thì trái tim ta không thể nào thanh thản. Đó chẳng phải là một trong những phẩm chất nguyên sơ đẹp đẽ và kỳ diệu nhất của trái tim con người hay sao! Nếu lắng nghe lời chỉ dẫn từ nơi sâu thẳm đó, ta không thể nào đi sai đường được.

Chúng ta không thể mang lại hạnh phúc cho người khác, nếu chính bản thân chúng ta luôn hoang mang hoặc tràn đầy hối tiếc. Chúng ta cũng không thể thanh thản và hạnh phúc thực sự nếu chỉ sống, làm việc, học hành vì người khác – dù đó là những người ta vô cùng yêu quý – thay vì sống theo mong muốn của chính mình. Bởi thế, bạn thân mến, hãy luôn sống vì mình, và hãy sống vì mình một cách khôn ngoan.

Các chuyên gia tâm lý nói rằng 33 thợ mỏ Chilê sau khi được cứu sống sẽ phải đối mặt với rất nhiều thay đổi trong cuộc sống. Chẳng biết tốt hơn hay tệ hơn, nhưng chắc chắn đó sẽ là những thay đổi lớn. Bởi vì họ đã bị chôn vùi, đã tuyệt vọng, đã cận kề cái chết, và đã được cứu thoát. Họ như bừng tỉnh sau một giấc mơ dài và bây giờ họ tự hỏi “Ta đã làm gì với cuộc đời mình, suốt những năm tháng qua?”

Còn chúng ta thì sao? Lắm lúc chúng ta cũng sống một cách hoang mang bất định. Vậy tại sao chúng ta không tự hỏi mình câu hỏi đó, bây giờ? Chúng ta có chịu cúi xuống để nhặt lấy sự khôn ngoan rơi ra từ túi kinh nghiệm của người khác? Hay chúng ta cứ ngạo nghễ bước qua và đợi đến ngày chính mình bị chôn vùi rồi mới bừng tỉnh giấc?

Tôi muốn nói với bạn rằng, dù bạn còn trẻ và còn vô vàn cơ hội để trải nghiệm, thì cũng đừng bao giờ bỏ qua những hạt giống của sự khôn ngoan, đôi khi được giấu trong những điều vô cùng bé nhỏ, đừng bỏ qua những điều khôn ngoan trong lời nói của những người bình thường ở ngay xung quanh mình. Đôi khi, bạn không thể biết được, một lời nói tình cờ hoặc một câu danh ngôn được nắm bắt và suy nghĩ đến đủ độ chín có thể làm thay đổi đời bạn ra sao.

Mấy ai biết được tôi đã học được nhiều đến thế nào từ câu nói bâng quơ của một người đàn ông dũng cảm vô danh. Tôi luôn vin vào hai câu hỏi đơn giản này để đi đến hết cuộc đời, để chọn lựa, để hành động, và để sống:

“Nếu làm điều đó, sao ta sống nổi với mình?”

và

“Nếu không làm điều đó, sao ta sống nổi với mình?”

Phạm Lữ Ân

Biết Được Mình Thích Gì Là Một May Mắn!

Đây là một bài viết tôi sưu tầm được trên Facebook, thật sự là quá hay nên muốn chia sẻ lại cho tất cả mọi người cùng được đọc.

Nguồn: Facebook Thằng Sơn Đoàn

Bức thư mình gửi cho 1 người bạn!

————————————

T. thân,

Tớ là một người may mắn và không nhiều người may mắn như tớ. Điều may mắn lớn nhất mà tớ có được, như T. cũng hiểu, đó là chí ít cũng biết được thực sự thích gì, đam mê gì và thực sự mơ ước gì, biết được sống để làm gì.

Bạn bè tớ cũng không nhiều người may mắn như thế.

Có người chỉ biết sống theo cách đơn thuần người ta gọi là tồn tại mà không mảy may để ý nhiều đến những cái gọi là đam mê, làm việc mình thích. “Thích” đối với họ đơn giản chỉ là cảm giác khi xem 1 bộ phim hay, đọc 1 cuốn truyện thú vị, nghe 1 bài nhạc mới nổi. Họ không dằn vặt và cảm thấy mình kém may mắn bởi vì họ không biết được rằng mình là một người xui xẻo, khi không thực sự có được cái gọi là việc mình thích làm, sự đam mê thúc giục trái tim. Cuộc sống của họ chỉ tầm thường thế thôi, họ chưa bao giờ nghĩ rằng cuộc sống sẽ rực rỡ, tươi đẹp như thế nào khi mình được làm điều mình thích.

Có người giống bạn, sống không đơn thuần chút nào. Sống trên đời với một mớ hỗn độn, tạp nham nào là áp lực từ gia đình, từ người thân quen và kể cả áp lực của bản thân đày đọa bản thân, áp lực từ những điều mờ mờ ảo ảo không hề xác định. Phức tạp, rối rắm như vậy nhưng họ luôn luôn đầy hoài nghi và cảm thấy mệt mỏi. Câu hỏi của họ là “Thực sự mình thích gì?”. Điều này làm dằn vặt họ nhiều. Nhiều lúc có thể mớ hỗn tạp của cuộc sống cứ đẩy, kéo họ vào guồng quay làm cho họ cứ quay quay. Họ thụ động sống chứ không thể tìm được một nguồn nội lực để vươn lên. Rồi cuối cùng, họ vẫn trơ trọi với câu hỏi lớn “Thực sự mình thích gì?”. Bởi vì có phần đa cảm, đa đoan nên họ biết dằn vặt. Họ hiểu được rằng mình là người kém may mắn, mình thiếu một mảng lớn để giải đáp cho câu hỏi ấy. Cuộc sống của họ cho nên vì thế mà đầy dằn vặt, đầy khát khao được biết, được tìm được cái mảng bị mất ấy. Những người này quả thật rất đau khổ và bế tắc.

Cũng có số ít những người may mắn. Họ thỉnh thoảng vẫn hay rú lên vào đêm khuya giữa dãy trọ chục phòng đang yên ả ngủ mỗi khi làm được ra một mô hình điện tử mới để rồi bị hàng xóm chạy sang sưng sỉa, quở trách. Đó là thằng bạn học kinh tế mà suốt ngày chỉ biết đến các con chíp, mỏ hàn, thiếc và vân vân. Họ đôi lúc quyết định từ chối một cơ hội lớn, một tiền đồ tươi sáng với 1 công ty liên doanh tầm cỡ để “đầu quân” vào phòng kế toán của một tổ chức phi lợi nhuận. Người chị sinh năm 86 cùng quê với tớ chỉ cười và chỉ vào trái tim mỗi khi tớ hỏi tại sao làm vậy. Có thể chỉ có chị ấy mới hiểu hết được 100% lý do.

Tớ cũng may mắn. Một người mà tự cho rằng mình may mắn chỉ có thể là khi người ấy hoàn toàn thỏa mãn với cuộc sống của mình. Cậu có thể hỏi lại là vậy cuộc sống của tớ có thứ gì để khiến cho tớ thỏa mãn vậy. Câu trả lời là chưa có thứ gì cả nhưng tớ có quyết tâm, tớ có mong ước, có động lực để vươn đến những thứ tớ muốn bởi vì đơn giản: tớ biết bản thân thích gì. Cái mảng lớn mà những người khác thiếu, may mắn làm sao tớ lại có được.

Con người không có người nào có thể sống mãi vì ai đó, vì những gì của ai đó được, vì đã là người ai mà chả ích kỷ, chả nghĩ lo cho bản thân họ. Sẽ có thật nhiều lúc những người thiếu đi mảng lớn “Thực sự mình thích gì?” cảm thấy sự mệt mỏi, thất vọng và tủi thân khi nhìn về chính bản thân họ. Họ mong muốn sống nhiều hơn cho bản thân, làm cho nó thỏa mãn hơn, ích kỷ hơn một chút nhưng oái oăm thay, đến cả điều mà bản thân mình mong muốn được đáp ứng họ cũng không biết được. Thế là lại lâm vào vòng luẩn quẩn không dứt. Thật không dễ chịu chút nào nếu biết vậy mà không thể làm vậy. Họ có thể phân vân: Vậy nguyên cớ là do đâu?

Những người bản lĩnh mới có được điều may mắn ấy!

Những người may mắn biết được thực sự mình thích gì là những người xét ở khía cạnh nào đó thực sự có bản lĩnh và sự dũng cảm trong nội tâm. Và họ thỉnh thoảng là những con người cá tính, khác biệt. Bản lĩnh và sự dũng cảm thể hiện ở chỗ họ biết đánh đổi, chấp nhận đánh đổi và bảo vệ cho cái bản ngã của họ trước nhiều dòng chảy, nhiều sự chi phối khác nhau.

Con người không ai có thể sống độc lập, không liên quan đến những người, những việc xung quanh. Một người phải chịu sự chi phối của rất nhiều thứ: lúc sinh ra cho đến khi lớn hơn một chút đó là mong muốn của cha mẹ, người thân; lớn lên tí nữa là mong muốn không bị thua kém bạn bè của bản thân, lớn lên tí nữa do yêu cầu của xã hội như vậy, lớn rồi là trăm thứ vô định hình và vô nghĩa khác… Chỉ những người có bản lĩnh và sự dũng cảm mới gạt bỏ đi những sự chi phối ác nghiệt trên và dành một chút gì đó cho bản thân mình. Họ chấp nhận thua kém đi một chút, chấp nhận làm cho ai đó buồn phiền một chút để có thể dành nhiều thời gian hơn, nhiều trải nghiệm hơn để biết mình thực sự thích gì. Suy cho cùng đấy là đánh đổi cả thôi.

Xã hội xung quanh chúng ta chưa có nhiều bài học về niềm đam mê, sự yêu thích. Sách giáo khoa Đạo đức không có bài nào dạy thế. Sách Giáo dục công dân cũng không. Giáo dục chỉ đầy rẫy những điều mà mình phải làm đối với người này người nọ, với xã hội, với tương lai. Ít khi người ta dạy học sinh là “làm gì thì làm nhưng hãy bắt đầu từ việc làm những gì mình thích”. Không xã hội nào có thể chấp nhận sự ích kỷ như vậy. Cho nên nhiều người đến vây giờ vẫn như còn đang quay vòng trong một cái kén. Họ sống bằng cái vỏ được đan dệt từ nhiều áp lực, từ nhiều mong muốn mà không phải xuất phát từ bản thân họ. Họ chưa một lần thoát ra được khỏi cái kén dày trịch ấy để cảm nhận được không khí bên ngoài ra sao.

Vậy phải làm sao?

T. ạ, để tìm kiếm được mảnh ghép bị thiếu trong cuộc đời, có lẽ sẽ rất khó khăn và cực nhọc. Nhưng mình nghĩ đó là bắt buộc, đó là yêu cầu tiên quyết để sống hạnh phúc và thoải mái sau này. Cho nên nhiều lúc thực sự bản thân bạn phải dũng cảm, dũng cảm từ bỏ đi những thứ đang làm không phải điều mình thích, dũng cảm chấp nhận và đấu tranh lại những phản ứng chống đối của những người xung quanh bạn.

Hãy bắt đầu từ việc trải nghiệm lại để kiếm tìm mảng ghép “Thực sự mình thích gì?”. Có thể bạn đã làm qua nhiều việc, biết đến nhiều thứ nhưng lúc đó do còn bận bịu, vướng mắc với nhiều áp lực, chịu nhiều sợi dây ràng buộc chi phối nên trái tim bạn vẫn chưa đập thật sâu, lồng ngực vẫn chưa hít một hơi thật đầy. Bạn vẫn chưa cảm nhận được cái hay, cái thú vị của cái việc đó.

Vậy thì bây giờ phải trải nghiệm lại. Nhưng trước tiên, hãy loại bỏ mọi áp lực ra khỏi con người bạn. Hãy thử sống những ngày chỉ với bản thân mình, chỉ có bản thân mình và chỉ vì bản thân mình. Hãy đừng nghĩ đến sách vở, điểm chác, nghề nghiệp, gia đình.

Hãy thong dong trên những con phố, đến những nơi mới lạ. Hãy đừng bận tâm hôm nay có phải đến trường hay không? Sắp tới có phải thi môn nào hay không? Những việc đó không quan trọng bằng việc bạn phải tìm cho ra cái mảng ghép ấy. Chỉ khi nào không có việc để lo, không có ai để sợ thì trái tim thực sự mới thoải mái mà cảm nhận mọi thứ được.

Hãy lập 1 danh sách những thứ cần trải nghiệm rồi tuân theo danh sách ấy. Cho dù xa xôi và tốn nhiều thời gian nhưng còn hơn là thụ động đúng không? Thử tìm hiểu, thử làm thử và lắng nghe xem con tim nói gì.

“Thực sự mình thích gì?” có thể đang nằm yên ổn trong 1 góc phố nào đó, trong 1 văn phòng nào đó hoặc thậm chí ngay bên cạnh bạn.

Qua quá trình trải nghiệm lại, nếu đã tìm được mảng ghép ấy rồi, hãy dũng cảm và bản lĩnh. Đừng làm con tơ trong cái kén nữa. Lúc đó bạn phải xé toạc nó ra và bức theo con đường mà trái tim bạn chọn rồi đó!

Mình cũng gửi cho bạn 1 bài viết và giới thiệu cho bạn 1 bộ phim, xem xong, đọc xong rồi bạn sẽ có thể động lực hơn!

http://nguyenthuylien.com/2012/03/11/do-what-you-love-and-love-what-you-do/ (Có cả bản tiếng Anh nhưng hãy đọc bản tiếng Việt nhé)

Còn bộ phim có tên là 3 idiots (3 thằng ngốc) của Ấn Độ!

Chúc may mắn nhé! Chí ít bạn vẫn may mắn hơn những người không nghĩ đến như bạn, những người chỉ biết tồn tại. Nên vui vì điều đó!